„Szkoła promująca zdrowie zwiększa możliwości młodych ludzi do podejmowania działań i dokonywania zmian. Jest miejscem, w którym młodzi ludzie pracując razem z nauczycielami i innymi osobami, mogą osiągnąć sukces. Wzmacnianie młodych ludzi, wspieranie ich wizji i idei, umożliwia im wpływ na ich życie i warunki życia”. (WHO, 1997)
Program Szkoła Promująca Zdrowie realizowany jest w Polsce od 1991 r. Początkowo rozwijany w ramach Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, od 2008 r. w Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie – SHE Member Countries | SHE (schoolsforhealth.org) w wyniku porozumienia WHO/EURO, Rady Europy i Komisji Europejskiej. Polska została członkiem tej sieci w grupie pierwszych ośmiu krajów.
Aktualnie we wszystkich województwach w naszym kraju istnieją sieci szkół i przedszkoli, utworzone w celu łatwiejszego koordynowania i skuteczniejszego wspierania pracy placówek.
Koncepcja Szkoły Promującej Zdrowie / Przedszkola Promującego Zdrowie
Koncepcja placówki promującej zdrowie wynika bezpośrednio z założeń promocji zdrowia. Obecnie w sieci Szkół dla Zdrowia w Europie (Schools for Heath In Europe – SHE) przyjmuje się eko-holistyczny model szkoły promującej zdrowie. Zakłada on istnienie powiązanych wzajemnie ze sobą pięciu kluczowych elementów „wewnątrz” szkoły oraz oddziaływanie czynników zewnętrznych, związanych z legislacją, polityką i inicjatywami w resorcie zdrowia i edukacji na poziomie międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Wskazuje to, że działania dla tworzenia szkoły/przedszkola nie mogą ograniczać się do samej placówki, lecz muszą być powiązane i wspierane przez resorty edukacji i zdrowia na różnych poziomach.
Aktualnie w krajach należących do SHE istnieje zróżnicowane podejście i różnorodne modele placówek promujących zdrowie. Szkoła/przedszkole promujące zdrowie to raczej procesem dokonujący się w określonym kontekście, a nie efekt wdrażania ogólnie ustalonych zasad.
W Polsce koncepcja placówek promującej zdrowie stale się rozwija i ulega modyfikacjom.
Definicja szkoły promującej zdrowie
Szkoła promująca zdrowie to szkoła, która we współpracy z rodzicami uczniów i społecznością lokalną:
- systematycznie i planowo tworzy środowisko społeczne i fizyczne sprzyjające zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności szkolnej
- wspiera rozwój kompetencji uczniów i pracowników w zakresie dbałości o zdrowie przez całe życie.
Podręcznik Szkoła Specjalna Promująca Zdrowie
O programie dla szkół – link do strony www.ore.edu.pl
Definicja przedszkola promującego zdrowie
Przedszkole promujące zdrowie tworzy warunki i podejmuje działania, które sprzyjają:
- zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności przedszkola (dzieci, pracowników i rodziców dzieci);
- podejmowaniu przez członków społeczności przedszkola aktualnie i w przyszłości działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.
O programie dla przedszkoli – link do strony www.ore.edu.pl
Szkolny/Przedszkolny koordynator
Szkolny/przedszkolny koordynator pełni rolę lidera i promotora zmian, i wraz z dyrektorem placówki stwarza warunki do pracy przynoszącej sukcesy.
Koordynator jest powoływany przez dyrektora szkoły/przedszkola w porozumieniu z członkami zespołu promocji zdrowia.
Zadania szkolnego koordynatora ds. promocji zdrowia:
- Współdziałanie z koordynatorem rejonowej/wojewódzkiej sieci SzPZ/PPZ;
- Upowszechnianie koncepcji SzPZ/PPZ w społeczności szkolnej/przedszkolnej;
- Pozyskiwanie sojuszników wśród społeczności szkolnej/przedszkolnej i w społeczności lokalnej oraz motywowanie ich do wspólnych działań;
- Inicjowanie, organizowanie i koordynowanie prac związanych z dokonywaniem diagnozy, planowaniem działań, ich realizacją i ewaluacją wyników;
- Współudział w kształceniu pracowników szkoły/przedszkola w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej;
- Kierowanie pracą szkolnego/przedszkolnego zespołu ds. promocji zdrowia;
- Prowadzenie dokumentacji działań szkoły/przedszkola w zakresie promocji zdrowia;
- Rozwijanie własnych umiejętności, w tym współdziałania z innymi ludźmi i kierowania wspólnie podjętymi działaniami.
Materiały do pobrania dotyczące promocji zdrowia – link do strony www.ore.edu.pl
Bank dobrych praktyk – link do strony www.ore.edu.pl
